Czy mediacja może usprawnić rozwód?

Gdy rozwód za pasem – spokojne i konstruktywne rozmowy ze współmałżonkiem to zapewne ostatnie na co liczymy. Często zauważam, że strony są o krok od osiągnięcia porozumienia, które pomogłoby im przeprowadzić rozwód możliwie jak najsprawniej i najmniej boleśnie. Żywe wciąż emocje uniemożliwiają im jednak merytoryczną konwersację, a zamiast sprzyjać porozumieniu – zaogniają jedynie konflikt. Czy w Pani opinii, obecność mediatora przy rozmowach małżonków poprzedzających rozwód lub odbywających się w jego trakcie, naprawdę może przyśpieszyć i usprawnić rozwód?

Stały mediator sądowy – mgr Joanna Włoch: Potoczne powiedzenie mówi, że między miłością a nienawiścią jest bardzo cienka linia. Chyba najbardziej prawdziwe jest to stwierdzenie w momencie, gdy rozchodzą się drogi wcześniej bliskich sobie osób. Zawiedzione oczekiwania, rozczarowanie, zdrada to tylko niektóre uczucia i sytuacje, które prowadzą do decyzji o rozstaniu. Rzadko się zdarza, że osoby przytłoczone negatywnymi emocjami potrafią spokojnie, rzeczowo rozmawiać w celu ustalenia zasad, na jakich ich związek się zakończy.

Często nie zdajemy sobie sprawy, że rozstanie to konieczność podjęcia szeregu decyzji, które uporządkują i podzielą wcześniejszą wspólnotę na dwa odrębne światy. Sytuacja staje się tym trudniejsza, im więcej uzgodnień w obszarach wcześniejszego wspólnego życia należy podjąć. Wzajemna niechęć, oskarżenia, różne wizje opieki nad dziećmi, podział wspólnoty majątkowej prowadzą do coraz większej trudności w komunikacji a w efekcie całkowitego zerwania relacji i możliwości porozumienia. To właśnie ten moment, w którym strony powinny zdecydować się na skorzystanie z usług profesjonalnego, doświadczonego mediatora w sprawach rodzinnych. Tu może rodzić się pytanie: gdzie szukać i czym się kierować wybierając mediatora do swoje sprawy. Każdy Sąd Okręgowy na swoich stronach internetowych ma zamieszczoną listę, która jest wykazem mediatorów sądowych. Korzystając z tych informacji można mieć pewność, że osoba tam figurująca była sprawdzona pod względem uprawnień do pełnienia zawodu mediatora. Ponadto zamieszczone są informację dotyczące specjalizacji ( mediacje rodzinne, cywilne, gospodarcze, handlowe), wykształcenia oraz rejonu pracy danego mediatora sądowego. W tym zakresie można również kierować się rekomendacją bliskich czy znajomych, którzy korzystali z usług mediatora lub poszukać wskazówek na stronach internetowych.

Osoby, które już na tym etapie współpracują z kancelarią adwokacką, mogą o polecenie zapytać mecenasa. Kancelarie, które dbają o kompleksową obsługę swoich klientów, często współpracują z profesjonalnymi mediatorami. Pamiętać należy, że to zawsze i na każdym etapie sprawy rozwodowej czy separacyjnej decyzja co do wyboru mediatora należy do strony. Nawet w mediacjach ze skierowania sądowego, w których jest wskazany mediator, strony postępowania mogą wedle swojego uznania wskazać innego specjalistę w tym zakresie. Kolejna niepewność może się rodzić w zakresie kto i kiedy może przystąpić do mediacji. Strony mogą zgłosić się wspólnie, ale również może być to inicjatywa jednej osoby. Wtedy to w jej imieniu mediator zaprosi do spotkań partnera czy małżonka. Mediacje można rozpocząć w dowolnym momencie procesu rozwodowego czy separacyjnego, ale dobrze kierować się tu zasadą „im szybciej tym lepiej”. Pozwoli to zaoszczędzić czas, samopoczucie i często pieniądze związane z długotrwałym procesem sądowym. Zatem dlaczego to właśnie mediacje mają być dobrym rozwiązaniem w trudnej, traumatycznej sytuacji rozstania.

Mediacje można prowadzić przy obecności wszystkich zainteresowanych lub indywidualnie z każdą stroną konfliktu. Często obniża to napięcie i trudne emocje, pozwala zachować dystans i obiektywizm. Odpowiednio stworzone warunki sprzyjają realnej ocenie sytuacji, pomagają analizować fakty i podejmować świadome decyzje. Mediator może proponować pewne rozwiązania, zwłaszcza jeśli jest specjalistą w zakresie pedagogiki, psychologii, prawa rodzinnego. Pamiętać należy, że gdy wniosek o rozwód, opiekę nad dziećmi, alimenty, podział majątku trafia na wokandę, strony nie skorzystały z mediacji zakończonych ugodą, to sąd zdecyduje w powyższych kwestiach za samych zainteresowanych. Można za tym powiedzieć, że udział w procesie mediacji daje możliwość decydowania o własnym życiu bez pozostawiania istotnych, kluczowych kwestii w osądzie osób trzecich.