Sądami właściwymi do prowadzenia sprawy o rozwód lub separację pozostają Sądy Okręgowe. Sąd Okręgowy właściwy jest także do prowadzenia spraw o ubezwłasnowolnienie. Dla miasta Bielsko-Białej i jego najbliższej okolicy są to: Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej, Sąd Okręgowy w Katowicach oraz Sąd Okręgowy w Krakowie.
Sprawy o rozwód i separację pozostają specyficznymi sprawami, w których kumulują się pozostałe wątki rodzinno-prawne. W ramach spraw o rozwód i separację, w tych przypadkach, w których rozwodzą się ze sobą małżonkowie posiadający wspólne, małoletnie dzieci - Sąd rozstrzygać będzie bowiem poza samym rozwodem, także o innych wątkach takich jak alimenty na rzecz dzieci, kontakty z dziećmi oraz o władza rodzicielska nad dziećmi.
Jeśli pojawi się taki wniosek, Sąd dodatkowo rozstrzygać może także o alimentach na rzecz małżonka oraz o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania. W każdej z tych spraw, Sąd rozstrzyga o kosztach procesu. Co do zasady w sprawach o rozwód nie przeprowadza się sprawy o podział majątku dorobkowego małżonków. Jedynie wyjątkowo, Sąd może przeprowadzić podział majątku w rozwodzie jeśli wynika to z wniosku jednego z małżonków, a przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki. W każdym pozostałym wypadku podział majątku, winien odbywać się oddzielnie – w postępowaniu przed Sądem Rejonowym.
Rozwód nastąpić może w różnych wariantach:
Rozwód bez winy uznawany jest za rozwód zdecydowanie najszybszy i najtańszy (także emocjonalnie, o ile to w ogóle możliwe). W tym konkretnym wariancie, małżonkowie oszczędzają sobie długotrwałego, nierzadko bolesnego postępowania dowodowego zmierzającego do wykazania wyłącznej winy w przyczynieniu się do rozkładu ich pożycia. Wykazanie wyłącznej winy w rozwodzie wymaga przeprowadzenia szeregu dowodów, dla wykazania Sądowi swojej racji. Wykazanie wyłącznej winy w rozwodzie pociąga jednak za sobą korzystne skutki dla małżonka, który domaga się alimentów na swoją rzecz. W tym wypadku zasądzenie alimentów na małżonka możliwe jest bowiem nie tylko w sytuacjach wyjątkowych (tzw. niedostatku), ale także wówczas, gdy małżonek dochodzący alimentów wykaże, że po jego stronie, po rozwodzie nastąpiło istotne pogorszenie sytuacji majątkowej – innymi słowy, że spadła jego stopa życiowa. Orzekanie o alimentach na rzecz jednego z małżonków w sprawie o rozwód, następuje wyłącznie na wniosek jednego z tych małżonków. Sąd nie rozstrzyga o tej kwestii z urzędu.
W bardzo nielicznych przypadkach, wykazanie winy w rozwodzie może mieć wpływ na podział majątku małżonków i stanowić jedną z przesłanek do ustalenia nierówności udziałów w majątku wspólnym (ustalenie tego nastąpi jednak w drodze oddzielnego postępowania w sprawie o podział majątku dorobkowego stron przed sądem rejonowym). W przypadku jeśli małżonkowie nie posiadają wspólnych małoletnich dzieci, a żadne z nich nie wnosi żądania orzeczenia alimentów na jego rzecz – rozwód zakończy się orzeczeniem o rozwiązaniu ich małżeństwa przez sąd oraz rozstrzygnięciem o kosztach postępowania.
W rozwodzie małżonków posiadających wspólne małoletnie dzieci rozstrzyga się obowiązkowo o kwestii władzy rodzicielskiej nad małoletnimi (w tym miejsca zamieszkania małoletnich) oraz alimentach na ich rzecz. Fakultatywne pozostaje orzeczenie o sposobie uregulowania kontaktów z dziećmi rodzica nie zamieszkującego na stałe z małoletnimi – na zgodny wniosek rodziców Sąd może zaniechać orzekania o tej kwestii.
Jak sporządzić pozew o rozwód? W naszej Kancelarii na zlecenie Klientów przygotowujemy projekty różnorakich pism procesowych, a jednym z nich pozostaje pozew o rozwód. W pozwie tym konieczne jest zawarcie wszelkich wniosków, jakie strona posiada względem planowanego postępowania sądowego w sprawie o rozwód. Konieczne jest więc określenie:
Do wszystkich tych kwestii, warto odnieść się także w odpowiedzi na pozew o rozwód. Pamiętajmy bowiem, iż w sprawach o rozwód nie ma powództwa wzajemnego. Wystarczy więc, iż jedno z małżonków złoży pozew o rozwód, aby zaczęło się postępowanie sądowe, w którym każdy z małżonków będzie mógł zająć stanowisko odnośnie powyższych wątków. Zwróćmy też uwagę na fakt, iż w procesie rozwodowym nie obowiązuje zasada: „kto pierwszy ten lepszy”.
Kolejność złożenia pozwu (to, które z małżonków wystąpiło z pozwem o rozwód, a które jest pozwane) nie powinna więc mieć znaczenia dla ostatecznego rozstrzygnięcia o przedmiocie sprawy. Jedynym wyjątkiem od opisanej reguły pozostaje treść art. 56 § 3 KRO zgodnie z którym rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
